Werken, werken, werken. Dat is iets wat een hoop mensen graag schijnen te doen. Ook in deze periode van thuiswerken, waarbij we in principe nóg iets meer vrijheid hebben onze tijd naar eigen behoefte te besteden, blijken we zelfs onze bespaarde reistijd met werk te vullen. Hoe dat komt? We identificeren ons met ons werk. Maar dat blijkt eigenlijk helemaal niet zo verstandig.
Wat doe je voor werk?
Wat doe je voor werk? Dat is meestal de eerste vraag die je stelt als je iemand voor het eerst ontmoet. En het antwoord kan maar beter interessant zijn! Zouden we daarom steeds gekkere hoogdravende functietitels verzinnen? Je moet op z’n minst een strateeg zijn, of een expert. Bij voorkeur zit er ook iets van Engels in: een chief of director klinkt wel lekker. Zodra je iets aan het managen bent, stijg je sowieso in achting. En hoe jong je ook bent, zorg ervoor dat je er zo snel mogelijk “senior” voor kan zetten. Even op je pokerface oefenen voor de spiegel en je kunt je overtuigend voorstellen als senior strategic managing chief and expert.
Help! Ik ben enmashed!
Hartstikke fijn natuurlijk als jij je lekker kan verliezen in je werk, al of niet met dure functietitel. Maar het kan ook leiden tot een staat wat in de psychologie enmashment genoemd wordt: de grenzen tussen je werkende leven en je privéleven vervagen. Dit komt vooral vaak voor in beroepen waarbij je relatief vrij kan bepalen hoe je je uren invult. Het leidt ertoe dat je werk je tijd en identiteit gaat overheersen, waardoor er geen ruimte meer is voor hobby’s of andere activiteiten buiten het werk. Als je werk zo’n grote stempel drukt op je leven en je identiteit gaat het ook je eigenwaarde bepalen. En dat kan gevaarlijk zijn als je je baan verliest, de inhoud van je baan door reorganisaties verandert of je (al of niet noodgedwongen) van baan verandert.
Downshiften: de tegenbeweging
Er is ook een tegenovergestelde trend zichtbaar: het downshiften. Deze term staat voor de vrijwillige beslissing om in plaats van het najagen van een glansrijke carrière terug te gaan in het aantal werkuren en inkomen of te kiezen voor een baan met minder prestige. Denk aan Merel van Vroonhoven, voormalig bestuursvoorzitter van de AFM die de overstap maakte naar het basisonderwijs. De man van de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern deed een stapje terug en zorgt nu thuis voor de kinderen. Ook influencer Judith Noordzij ruilde haar goedbetaalde baan als advocate in voor een bestaan als rondreizende online ondernemer. Zo postte ze onlangs nog een bericht op Instagram van een wandeling in de bergen op maandagochtend:
“Maandagochtend 9 uur was voor mij jarenlang het tijdstip waarop ‘het weer begon’. Ik hoef niet meer 60 uur in de week te werken, ik wil niet koste wat het kost laten zien wat ik in mijn mars heb, het laat me koud wat voor functietitel ik heb of ooit zal hebben en voor de term ‘een goede baan’ ben ik allergisch. Voor de term ‘druk’ overigens ook, ik heb het niet graag druk.”
Tijd voor bezinning
Deze tijd is wat mij betreft het ideale moment om ons te bezinnen op wat werk voor ons betekent. Natuurlijk is werk belangrijk en kan het enorm bijdragen aan voldoening en ontwikkeling. Maar een gezonde identiteit vraagt vooral ook om diversificatie van je leven. Een leven rijkelijk gevuld met hobby’s en tijd voor (het maken van) vrienden. Daarnaast is het slim om af en toe de tijd nemen om eens stil te staan bij je loopbaan en je te realiseren dat dit echt niet automatisch een steile curve omhoog hoeft te zijn. Soms is less misschien wel more.
Mocht je van ellende dus niet weten wat je met die vrijgekomen reistijd in de ochtend en de avond aan moet? Ga met je nieuwe hobby aan de slag of stippel je gedownshifte loopbaan uit!