Maak van je passie je werk, en je hoeft nooit meer een dag in je leven te werken. Word jij ook zo moe van dat soort oneliners? Ik wel. En dat komt omdat het inspeelt op een eeuwig knagende twijfel. Want er is vast iets mis met mij als ik niet elke maandagochtend vol wild enthousiasme aan de werkweek begin. En misschien ben ik vrijdagmiddag nét iets te blij met dat weekend in het vooruitzicht. Heus, op sommige momenten kan ik echt genieten van een inspirerend overleg of het besef dat de materie waar ik mee bezig ben in mijn werk écht wel interessant is. Daarbij hoeft werk voor mij ook niet altijd alleen maar leuk te zijn. Ik ben opgevoed conform het mantra: “niet lullen, maar poetsen.” Ook de corvee-taken kun je dus aan mij toebedelen. Maar toch…
De keerzijde van de Maslow-piramide
Vroeger, zo leek het althans, waren mensen gewoonweg tevreden als ze voldoende inkomsten hadden om van te leven. Inmiddels zijn we zover in die Maslow-piramide omhoog geklauterd dat we zijn gaan geloven dat álles in het leven tot ultieme geestelijke behoeftebevrediging moet leiden. Elk moment waarop we onszelf betrappen op het feit dat we de spark niet voelen biedt aanleiding tot twijfel. Is dit wel de baan? Had ik niet toch beter iets anders kunnen studeren? Zou ik niet op zoek moeten naar datgene waar mijn hart sneller van gaat kloppen? Ondertussen lopen de coaches over van het werk. Iedereen heeft de behoefte om te soulsearchen en HET antwoord te vinden en loopt daarin vast in zijn of haar vastgeroeste overtuigingen. Samen met de coaches duiken we daarom in onze biografieën, talenten en drijfveren om zo eindelijk te ontdekken waar onze ware lotsbestemming ligt.
Waar is mijn ambitie?
Dat brengt mij tevens op het thema Ambitie. Als hoogopgeleide, kinderloze vrouw voelt het eigenlijk alsof er maar één afslag mogelijk is: als je je roeping al niet vindt in het baren van kinderen, dan zul je je op z´n minst nuttig moeten maken als ambitieuze in mantelpakje en op high heels lopende carrièretijger. Nu zou een mantelpakje mij best staan, maar voor het lopen op high heels ontbreekt het mij aan de motorische vaardigheden. En of ik ambitieus ben, weet ik eigenlijk ook niet zo goed. Ik kan wakker worden met het idee: vandaag wil ik de wereld veranderen! Maar aan het einde van de dag kan ik net zo goed tevreden zijn met het feit dat ik zonder nadenken een bovengemiddeld geprijsd wijntje in mijn boodschappenmandje heb kunnen gooien. In een feministische mood voel ik me een Femke Halsema die diverse mannen wil vertellen dat ze als vrouw alleen koffie hadden mogen rondbrengen. Maar tegelijkertijd vind ik het heerlijk om lekker dom mee te grinniken met de mannen over slechte seksgrappen. Ik zou enerzijds zó hard met mijn kop door het glazen plafond willen stoten dat de glasscherven in mijn haar hangen. Maar anderzijds wil ik ook nog gewoon tijd hebben om in mijn neurotische buien de keukenkastjes uit te soppen. Hoe in godsnaam te leven met dit soort interne paradoxen?
Naar een nieuw begrip van ambitie en werkgeluk
Nielsen en Tillisch definiëren ambitie als een krachtig verlangen en een drive om een toekomstige toestand te bereiken die anders is dan nu. Ambitie is dus niet per definitie feministisch, groter en beter. Cal Newport biedt daarbij een geruststelling met zijn advies om vooral niet mee te gaan in het passie-paradigma. Hoe meer nadruk je legt op het vinden van die geweldige baan, hoe ongelukkiger je wordt als je niet elke minuut van je baan leuk vindt. Volgens hem is het veel belangrijker om ergens heel goed in te worden. Mastery is namelijk één van de succesfactoren van plezierig werken.
Daarnaast geloof ik zelf in het nut van een flinke dosis relativeringsvermogen en realisme. Af en toe eens van die Maslow-piramide afspringen en blij zijn met een goed gevuld bord eten in ruil voor een redelijke inspanning kan veel tevredenheid opleveren. En als iedereen alleen maar passies najaagt, hebben we straks miljoenen digital nomads terwijl de vuilnis ondertussen niet meer opgehaald wordt.
Legendarisch of gewoonweg tevreden?
Toch wil ik dat zeurende stemmetje in mijn hoofd ook wel blijven koesteren. Door je geregeld af te vragen: “is dit het nou?” blijf je je namelijk openstellen voor andere mogelijkheden. Je wilt er tenslotte niet aan denken dat Elon Musk in de houtzagerij was blijven hangen of Oprah Winfrey genoegen had genomen met haar baan in de lokale supermarkt. Uiteindelijk leiden bijna alle vraagstukken tot hetzelfde antwoord: het gaat om de balans. Neem jezelf niet te serieus en wees tevreden met waar je op dit moment staat, maar blijf er naar streven om ooit legendarisch te worden!
Make way for me
Make way for me
You know I´m gonna be
Legendary
Song by Aloe Blacc