Tenzij je het nageslacht bent van een stinkend rijke familie, loop je grote kans in de armoede te belanden als je niet gaat werken om geld te verdienen. Er zijn tenslotte maar weinig dingen gratis in het leven. Eten, kleding, een dak boven je hoofd, leuke dingen doen, alles kost geld. Maar het lijkt erop dat een voldoende hoog salaris om deze (basis)behoeften te vervullen, eigenlijk nooit voldoende is. Hoe meer we gaan verdienen, hoe meer we gaan uitgeven. En omdat we meer uitgeven, hebben we meer geld nodig. Oeps! Voor je het weet, zit je vast in de ratrace.
Luxe leven in een studentenkamer
Tijdens mijn studententijd kwam ik prima rond met behulp van studiefinanciering, een baantje als serveerster in een restaurant en een zeer welkome bijdrage van pa en ma. Toen ik na mijn afstuderen mijn eerste echt grote-mensen-baan kreeg steeg mijn inkomen, maar bleef ik nog even wonen in mijn studentenkamer. Mijn vaste lasten bleven dus vooralsnog gelijk. Wat een rijkdom was dat! Ik weet nog dat ik op een gegeven moment wekelijks uit eten ging en me de koning(in) te rijk voelde. En dan nog bleef er geld over!
Maar na een paar maanden begon het te kriebelen. Het zou toch wel fijn zijn om een eigen huisje te hebben. En zo geschiedde. Na een paar gesprekken en wat handtekeningen konden ik en mijn vriend onszelf vol trots huiseigenaren noemen. De vaste lasten die daardoor flink omhoog gingen vergden wel wat gewenning. Maar uiteindelijk vonden we daarin een nieuwe status quo.
Voor velen zal gelden, dat verschillende levensfases vragen om keuzes die ook geld kosten. Het is logisch dat je de feestende huisgenoten, stapels afwas en vieze doucheputjes op een gegeven moment gewoon ontgroeid bent en een eigen stekkie wilt. Nog even los van het feit dat het tegenwoordig contractueel vaak niet eens meer mogelijk is om lang op een studentenkamer te blijven wonen na afstuderen. En als er kinderen komen voorziet die starterswoning mogelijk ook niet meer in de benodigde ruimte en staat ook een tuin wat hoger op de verlanglijst.
Toch is de scheidslijn tussen noodzaak en wat je ‘hebzucht’ zou kunnen noemen best wel dun
Als we in de bevoorrechte positie verkeren dat ons loon met de jaren stijgt, groeit ons wensenlijstje vaak exponentieel mee. Een nog groter huis met een weelderige tuin zou toch wel erg fijn zijn. Een verre vakantie. En dan niet één, maar twee keer per jaar. Of een uitbouw. Een mooie auto. Een echt goeie racefiets. Nieuwe designmeubels.
Stel je voor dat je weer die student was, maar nu met je huidige salaris. Zou je je niet ontzettend rijk wanen? Feit is dat we ons vaak helemaal niet zo rijk voelen. Het huidige salaris is een noodzaak geworden om de levensstandaard die we ons aangemeten hebben, te kunnen behouden en al onze wensen te vervullen. Het maakt ons afhankelijk dan ooit van ons salaris. Daarom werken we veel en hard en ervaren een chronisch gebrek aan (vrije) tijd. Als een ratje in een tredmolen blijven we maar rondjes draaien. We zijn in de ratrace beland.
Oké nu weten we hoe we in de ratrace beland zijn. Maar hoe komen we er weer uit?
3 tips om uit de ratrace te komen
- Wees tevreden met wat je hebt
Heel cliché, maar toch zo belangrijk. Als we vaker stilstaan bij wat we allemaal al hebben en daar dankbaar voor zijn, wordt onze behoefte aan meer en beter vanzelf minder. Onderzoek toont aan dat bewust dankbaar zijn je gelukkiger maakt en je minder kans op psychische problemen hebt. Dankbaarheid is goed te trainen door jezelf de gewoonte aan te leren om elke dag in een schriftje of dankbaarheidsboekje bij te houden waar je die dag dankbaar voor bent. - Het gaat er niet om hoeveel geld je verdient, maar hoeveel geld je overhoudt.
Het is natuurlijk fijn als je salaris telkens stijgt, maar zolang je uitgaven ook steeds hoger worden, word je daar letterlijk geen cent wijzer van. Daarnaast maakt het je kwetsbaar op het moment dat je met een onverwachte inkomstendaling te maken krijgt. Zorg daarom dat je elke maand geld opzij zet om te sparen. Het makkelijkste is om hier een automatische afschrijving van te maken op een datum vlak nadat je salaris gestort wordt. Dus als je salaris elke 25ste van de maand gestort, stel je in dat een vast bedrag op de 26ste naar je spaarrekening wordt overgemaakt. Op die manier kom je niet in de verleiding het geld alsnog uit te geven aan andere dingen. - Leef naar je eigen waarden en maak bewuste keuzes.
Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Het vergt eerst de tijd om na te denken wat echt belangrijk voor je is. Belangrijk voor jou, dus niet voor je collega’s, buren of vrienden. Wat zijn dingen die voor jou waardevol zijn en het leven de moeite waard maakt? Waar zal je op je sterfbed met plezier aan terugdenken? Dat kunnen abstracte dingen zijn, zoals vrijheid en creativiteit, maar misschien ook wel hele concrete dingen, zoals reizen of klussen aan oude auto’s. Maak op basis hiervan bewuste keuzes over waar je wilt dat je geld naartoe gaat. Stop met het uitgeven van geld aan zaken die niet bijdragen aan je geluk.
Welke tips helpen jou uit de ratrace te ontsnappen?